Litwa, Łotwa i Estonia po bezdrożach
to cel naszej wyprawy
Dzień Dwunasty
Trasa: Tallinn
Nazwa „Tallinn” pochodzi od estońskich słów „taani linnus”, co oznacza „duński zamek”. Wcześniej stolica nazywana byłą „Rewelą”.
Zatrzymaliśmy się w hotelu GO Hotel Snelli, który położony jest zaraz przy dworcu kolejowym i parku Toompark nad stawem Snelli – jak wskazuje nazwa hotelu.
Z górnych pięter hotelu roztacza się przepiękna panorama na
Platformę widokową Patkuli
Klatka schodowa prowadząca na platformę została zbudowana w 1903 roku i ma 157 stopni łączących Toompea z miastem poniżej.
Toompea
Toompea (z niem. Domberg – wzgórze katedralne) to wapienne wzgórze o wymiarach mniej więcej 250 na 400 m i jest około 30 metrów wyższe od otaczających je terenów.
Obecnie na Toompea znajduje się siedziba Rządu Estonii.
Toompea jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Ze wzgórzem łączy się legenda o Kalevie i Lindzie:
„Dawno, dawno temu, na dalekiej północy, na skale koło dębowego lasu Taara stała chatka Kaleva. Wychowywało się tam trzech synów. Jak wyrośli, opuścili dom rodzinny i powędrowali daleko w świat. Młodszy syn, Kalev, wsiadł na orła i pofrunął ponad niezliczonymi lądami i morzami ku brzegom Viru. Poślubił tam urodzoną z cietrzewiego jajka pannę, której na imię było Linda, i założył silne państwo, którego został pierwszym władcą. Długo żył Kalev szczęśliwie z Lindą i dobrze rządził krajem i ludem. Szczęście i spokój gościły w jego krainie.
W końcu Kalev poczuł, że zaraz umrze. Zawołał swoją żonę do siebie i powiedział:
– Po mojej śmierci urodzi ci się ostatni syn. Ojciec już go nie ujrzy. Jak mały dorośnie, będzie z braćmi ciągnął losy, który z nich zostanie obrońcą ludu i władcą kraju. Państwo nie może zostać podzielone- będzie wtedy silne i pewne. Powiedziawszy to Kalev położył się na łożu i umarł. Linda płakała siedem dni i siedem nocy. Potem wykopała grób i pochowała męża. Nad nim położyła ciężki kamień, po to by kolejne pokolenia wiedziały, gdzie spoczywa ich protoplasta. Zmęczona usiadła na kamieniu i zaczęła znów płakać. Płakała długo, a jej łzy spływały do zagłębienia w terenie i utworzyły jezioro Ülemiste.
Synowie Kaleva i Lindy wyrośli na silnych, dzielnych mężczyzn. Najmłodszy, Kalevipoeg, został bohaterem i nowym władcą państwa swego ojca”.
Źródło: Helmi Leberecht “Tere Tulemast”, Tłumaczenie Szymon Bijak.
Kilka dobrych minut podziwialiśmy przepiękne widoki a następnie wąskimi uliczkami dotarliśmy do
Katedry Najświętszej Maryi Panny
Katedra Najświętszej Maryi Panny w Tallinnie to główny estoński kościół luterański w Tallinnie. Został zbudowany w 1219 roku, początkowo drewniany do 1243 roku gdy zastąpiła go kamienna gotycka budowla. Obecnie łączy w sobie kilka stylów.
Niestety w trakcie naszej wizyty był zamknięty.
Przechodzimy więc do najbardziej rozpoznawalnej budowli na wzgórzu.
Sobór św. Aleksandra Newskiego w Tallinnie
Sobór św. Aleksandra Newskiego w Tallinnie to główna rosyjska cerkiew w Estonii.
Sobór został wzniesiony w latach 1893–1900 z inicjatywy gubernatora estońskiego Siergieja Szachowskiego i proboszcza prawosławnej parafii Przemienienia Pańskiego w Tallinnie Konstantina Tizika. Miał być symbolem panowania rosyjskiego w Estonii i przyczynić się do upowszechniania prawosławia i dalszej rusyfikacji Estończyków.
Władze niepodległej Estonii rozważały rozbiórkę świątyni, ostatecznie jednak, po protestach prawosławnych mieszkańców kraju, zgodziły się na jego dalsze funkcjonowanie, z tym że w 1936 r. przekazały go parafii etnicznie estońskiej.
W wieży Soboru znajduje się duży zespół kościelnych dzwonów – 11 sztuk przy czym największy waży aż 15 ton.
Dom Bractwa Czarnogłowych przy ulicy Pikk 26
Dom należy do Bractwa od 1531 roku, wcześniejsza siedziba mieściła się przy ulicy Vene.
Fasadę budynku udekorowano przepięknym frontonem w stylu niderlandzkiego renesansu, autorstwa mistrza Arenta Passera. Medaliony na fasadzie wyobrażają zmagania rycerzy w trakcie turnieju oraz zasłużone dla bractwa postacie. Jedną z nich jest król Zygmunt III Waza i jego małżonka Anna, władcy Polski i Szwecji.
Uwagę zwracają też drzwi wejściowe, znacząco różniące się od pozostałych przy tej ulicy.
Zielona brama z herbem przedstawiającym profil Murzyna jest bogato zdobiona złoceniami w kształcie gwiazd i krwistoczerwonymi pasami.
Profil murzyński w herbie nawiązuje do dowódcy jednego z legionów rzymskich, św. Maurycego (III wiek). Ów patron tallińskich kupców odmówił złożenia ofiary pogańskim bogom, czym wydał na siebie wyrok śmierci. Istnieje przypuszczenie, że Maurycy pochodził z Afryki, stąd też przedstawianie jego sylwetki jako Murzyna.
Pasaż świętej Katarzyny
Pasaż św. Katarzyny, dawniej znany jako Aleja Mnichów, wije się od ulicy Vene, mijając południowy kraniec klasztoru dominikańskiego aż do ulicy Müürivahe. Uważa się, że kościół św. Katarzyny, od którego aleja wzięła swoją nazwę, powstał tu ponad 700 lat temu. Po południowej stronie alei znajdują się głównie rezydencje z XV-XVII wieku.
Pasaż św. Katarzyny to szereg warsztatów, w których można obserwować artystów przy pracy, w tworzeniu ceramiki, kapeluszy czy szkła.
I tak dotarliśmy na
Plac Ratuszowy w Tallinnie
czyli do serca Starego Miasta, nazywanego po estońsku – Raekoja plats.
To właśnie na Placu Ratuszowym w Tallinnie po raz pierwszy na świecie, w roku 1441 ustawiono drzewko świąteczne.
Głównym budynkiem jest gotycki Ratusz, zbudowany z lokalnego wapienia, który obecną postać uzyskał w latach 1402-04. Główna fasada wychodząca na Plac Ratuszowy zwieńczona jest blankami. Na niej znajdują się dwa rzygacze w formie głów smoków, wykonane w 1627 roku przez kowala Daniela Pöppela.
Po stronie wschodniej znajduje się smukła, ośmioboczna wieża, wysoka na 64 metry. W 1628 roku został na jej szczycie umieszczony późnorenesansowy hełm. Od 1530 roku znajduje się na niej słynny wiatrowskaz „Stary Tomasz” – figura, dawniej pozłacana, przedstawiająca landsknechta trzymającego w ręku flagę. W wieży znajduje się też jeden z najstarszych dzwonów w krajach bałtyckich, służący dawniej jako alarm w razie pożaru.
Parter ratusza to obszerne podcienie, otwierające się od strony Placu Ratuszowego. Zapewniały one ochronę przed śniegiem i deszczem kupcom, którzy mieli tutaj swoje stragany.
I właśnie tutaj, w podcieniach Ratusza działa, zgodnie ze średniowiecznymi zwyczajami oberża III Draakon (strona www.kolmasdraakon.ee). Nasz dzisiejszy przystanek na obiad czyli na zupę z łosia, serwowaną w stylizowanych miskach, którą należy spożyć bez użycia sztućców.
Zupa była dobrze przyprawiona, z kawałkami mięsa, delikatnie zagęszczona nutą pomidorów. Bardzo nam smakowała.
Z Placu Ratuszowego przez wąską i niską bramę wchodzimy na
Saiakang
małą uliczkę przeznaczoną tylko dla pieszych, nazywaną również „ulica przy rynku” czy „ przejście do kościoła Ducha Świętego ”.
Nazwa Saiakang funkcjonuje od XIV wieku, nawiązuje do słowa „Saia käik” co znaczy „ciastko” ponieważ na ulicy było wiele piekarni i cukierni.
Idąc dalej prosto znajdziemy się na ul. Börsi.
Pasaż historyczny na ulicy Börsi
W 2010 w trakcie remontu ulicy Börsi, na kamiennych płytach wmurowanych w chodnik umieszczono najważniejsze daty w historii Estonii. Działa tutaj również muzeum i sklep.
Następny przystanek to Trzy Siostry czyli trzy przylegające do siebie kamienice zwane Kolm õde.
Trzy siostry w Tallinnie
Znajdują się w północnej części starego miasta, na rogu ulic Pikk i Tolli. Kamienice zbudowano w XV wieku i oprócz części mieszkalnej pełniły też funkcję magazynowe, gdyż Tallin od zawsze był dużym portem handlowym, a tutejsza Gildia była jedną z najpotężniejszych organizacji w całej Estonii i kontrolowała niemal cały handel w Tallinie. Magazyny mieściły się na poddaszu i do dziś zachowały się elementy dźwigów, którymi transportowano towary na magazynowe strychy. Kolm õde należały do bogatego kupca, który zbudował je dla swoich trzech córek. Dzisiaj to jedne z najlepiej zachowanych kamienic średniowiecznego Tallina. Dzisiaj w Trzech Siostrach mieści się pięciogwiazdkowy hotel.
Dużo czasu spędziliśmy na podziwianiu miejskich murów obronnych Tallinna.
Mury i baszty obronne Tallinna
Budowę obwarowań miejskich, które dzisiaj nazywane są „murami Małgorzaty” rozpoczęła w 1265 roku właśnie Małgorzata Sambira, córka księcia pomorskiego Sambora II i królowej Danii, która otrzymała Estonię w dożywotne panowanie. W średniowieczu Tallinn był jednym z najlepiej ufortyfikowanych miast nad Bałtykiem. Obwarowania miały 2350 metrów długości i wzmocnione były 46 basztami. Osobny obwód obwarowań miało wzgórze zamkowe Toompea.
I muszę przyznać, że to był bardzo ekscytujący dzień, zbyt krótki aby zobaczyć wszystkie zakamarki Tallinna i poznać jego tajemnice.
Następnego dnia rano pojechaliśmy zobaczyć Muzeum Lennusadam.
Muzeum Lennusadam
znajduje się się w portowym hangarze zbudowanym w 1917 roku oraz w jego najbliższym otoczeniu.
Zaparkowaliśmy na bezpłatnym parkingu przed muzeum, była godzina 10.30 więc zwiedzających nie było zbyt wielu. Muzeum otwarte jest od 10.00 do 19.00, my kupiliśmy bilet rodzinny w cenie 30,00 euro, bilet dla osoby dorosłej kosztuje 15.00 euro. Wszystkie informacje dostępne są na stronie muzeum: https://meremuuseum.ee/lennusadam/en/.
Muzeum zostało otwarte w 2012 roku a do 2010 roku hangar był kompletną ruiną. Należy pamiętać, że oprócz ekspozycji wewnątrz można a nawet trzeba zobaczyć to co znajduje się na zewnątrz.
Po wejściu w środku Muzeum Lennusadam zabiera nas do całkiem innego świata.
Kolorowy, interesujący i interaktywny świat wciąga nas i zafascynowani przesuwamy się od jednego eksponatu do drugiego. Słowo „eksponat” ma tutaj trochę inne znaczenie, ponieważ wszystkiego można dotknąć, do każdego miejsca można wejść.
Tak więc strzelamy, manewrujemy, celujemy, poznajemy siłę wiatru na Hornie i wchodzimy do prawdziwej łodzi.
Nie nudzimy się, przyznam nawet, że po paru godzinach żal było wychodzić.
Polecam każdemu, niezależnie od wieku.
